Zakończenie realizacji projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020, nie kończy obowiązywania umowy o dofinansowanie.

W projektach, które obejmują inwestycje w infrastrukturę lub inwestycje produkcyjne, czyli przeważnie w projektach dofinansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Beneficjent jest zobowiązany do zachowania trwałości projektu na zasadach wynikających z art. 71 Rozporządzenia 1303/2013 (tzw. „ogólnego”)

Zgodnie z powyższym przepisem naruszenie trwałości ma miejsce, jeśli w okresie 5 lat (3 lat – w przypadkach dotyczących utrzymania inwestycji lub miejsc pracy stworzonych przez MŚP) od płatności końcowej na rzecz beneficjenta lub w okresie ustalonym zgodnie z zasadami pomocy publicznej zajdzie którakolwiek z poniższych okoliczności:

  1. zaprzestanie działalności produkcyjnej lub przeniesienie jej poza obszar objęty programem;
  2. zmiana własności elementu infrastruktury, która daje przedsiębiorstwu lub podmiotowi publicznemu nienależne korzyści;
  3. istotna zmiana wpływająca na charakter projektu, jego cele lub warunki wdrażania, która mogłaby doprowadzić do naruszenia jego pierwotnych celów.

Należy zauważyć, że w przypadku projektów dofinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS), warunek wyżej określony ma zastosowanie do wydatków w ramach cross-financingu w rozumieniu podrozdziału 8.6 „Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020”, ze względu na fakt, że w ramach wyżej zdefiniowanego cross-financingu, występującego w projektach finansowanych ze środków EFS, realizowane są projekty, które obejmują inwestycje w infrastrukturę lub inwestycje produkcyjne.

Instytucja Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 (IZ RPO WP) co roku przeprowadza kontrolę trwałości projektów. Z zasady dokonywana ona jest jednorazowo w projektach, które znajdują się w połowie okresu trwałości, z tym że IZ RPO WP zastrzega sobie możliwość jej przeprowadzenia na zasadzie planowej w dowolnym roku okresu trwałości, powtórzenia kontroli oraz dokonania kontroli doraźnej. W przypadku MŚP weryfikacji utrzymania trwałości podlegają wszystkie projekty, dla których zakończył się pierwszy rok okresu trwałości. Ponadto IZ RPO WP może w dowolnym momencie zwrócić się do beneficjenta o złożenie wyjaśnień odnośnie trwałości projektu. Podczas kontroli trwałości bada się czy dana inwestycja w infrastrukturę lub produkcję wywiera założony efekt i zapewnia pozytywne zmiany w gospodarce, w dłuższym czasie.

Naruszenie trwałości projektu jest równoznaczne z naruszeniem art. 207 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych i może oznaczać konieczność zwrotu przez beneficjenta (z wyłączeniem państwowych jednostek budżetowych) środków otrzymanych na realizację projektu, wraz z odsetkami. Należy jednak pamiętać, że każdy przypadek ewentualnego naruszenia trwałości projektu jest oceniany indywidualnie, z uwzględnieniem różnych aspektów zagadnienia oraz wiedzy dostępnej na dzień dokonywania oceny.

W projektach dofinansowanych z EFS może mieć zastosowanie odrębny rodzaj trwałości. W przypadku, gdy wniosek o dofinansowanie przewiduje trwałość projektu lub rezultatów, beneficjent po okresie realizacji projektu zobowiązany jest do przedłożenia do Instytucji Zarządzającej/Pośredniczącej dokumentów potwierdzających zachowanie trwałości projektu lub rezultatów. Zakres danych i termin przedłożenia ww. dokumentów zostaną określone przez Instytucję Zarządzającą/Pośredniczącą nie później niż na miesiąc przed zakończeniem realizacji projektu.

Beneficjent, wezwany przez Instytucję Zarządzającą RPO WP na lata 2014-2020, zobligowany jest do wypełnienia szablonu Sprawozdania z zachowania trwałości projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020.

W ramach tej kontroli sprawdzaniu podlegać będzie również, czy beneficjent wypełnia inne zobowiązania wynikające z umowy o dofinansowanie, które pozostają aktualne w okresie trwałości projektu, w tym:

  • zapewnienie, że dofinansowanie nie zostało wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem albo pobrane w nadmiernej wysokości, w szczególności:
    • zostały utrzymane wskaźniki realizacji projektu;
    • projekt nie wygenerował dochodu w rozumieniu art. 61 rozporządzenia ogólnego, który nie został wcześniej uwzględniony przy wyliczaniu maksymalnego poziomu dofinansowania projektu metodą luki w finansowaniu czy zryczałtowanych procentowych stawek dochodów;
    • nie wystąpiła niezaplanowana pomoc publiczna;
    • nie nastąpiła zmiana okoliczności powodujących możliwość odzyskania przez beneficjenta podatku VAT, który stanowił wydatek kwalifikowalny;
  • przechowywanie (archiwizacja) dokumentacji związanej z projektem;
  • wypełnianie obowiązków w zakresie informacji i promocji;
  • wypełnianie obowiązku przekazywania do informacji o kontrolach projektu prowadzonych przez inne instytucje;
  • zachowanie zgodności z politykami horyzontalnymi (zrównoważonego rozwoju, równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, oraz równości szans kobiet i mężczyzn);
  • inne wymagania wynikające z umowy o dofinansowanie, specyficzne dla danego Działania/Poddziałania/konkursu.

Trwałość w projektach współfinansowanych z Funduszy UE – podręcznik (pdf 217 KB)